Oude Wonden, Nieuwe Grenzen (opwarmertje)

Beste Lezers, voor ik de eerste hoofdstukken van boek twee: Oude Wonden, Nieuwe Grenzen ga publiceren, even een opwarmertje. Mijn oorspronkelijke opzet was de serie Tegenwoordig Testament onder een pseudoniem uit te brengen. onder de naam Klaartje Jongeneel. Klaartje is ook een terugkerend personage in de serie: een schrijfster, die al wat goed lopende boeken heeft uitgegeven. Vroeger kwam het nog wel eens voor dat een schrijfster een man als pseudoniem koos. Soms werden de boeken onder de naam van de man uitgebracht. Het leek me wel een grap dit keer als man een vrouwelijk pseudoniemen te gebruiken. Het idee was ook om de hele serie in vier boeken uit te geven, het eerste boek zou dan op naam van Kaartje komen, het tweede deel op naam van Klaartje en mij, het derde op mijn naam en die van KLaartje en deel vier op mijn eigen naam, Rob Feuth. Dat zou een mooi emancipatieproces weergeven, van de man in dit geval. Die grappen werden me door Boekscout nadrukkelijk afgeraden. Het zou maar verwarring opleveren bij de lezers. Persoonlijk vind ik het wel leuk de lezers wat verwarring te geven. Zo treedt uw schrijver zo nu en dan in de boeken op als een soort adviseur of hulpje van Klaartje. De vier boeken werden tien boeken, dat ze anders te lang zouden worden. Boek 10 (Recherche en Restauratie getiteld) eindigt met een interview door Klaartje van uw schrijver. Dat volgt hieronder. Veel leesplezier, Rob Feuth

Klaartje 9

Klaartje (Kl): Dank je wel dat je me te woord wilde staan nu je een beroemde schrijver bent.
Rob(R): Geen dank. Jij was al bekend natuurlijk. Maar jouw deelname aan deze serie heeft je ook geen windeieren gelegd.

Kl: Dat is waar, en ik heb er nog niet eens veel voor hoeven te doen. Een paar keer koffie drinken met je en wat vrijblijvend advies geven. Dat was bij Naomi wel anders. Daar moest ik de helft nog zelf schrijven. Maar dat werd dan ook een enorme kaskraker. Daar zijn we echt rijk van geworden.
R: Daardoor kon ze minder gaan werken en aan een kindje beginnen.

Kl: Je hebt wel hart voor je hoofdpersonen. Maar waarom heb je mij eigenlijk als pseudoniem gekozen?
R: Dat heb ik al verteld. Ik zocht iemand die in het verhaal zat en me de details kon influisteren.

Kl: Dat is natuurlijk flauwekul. Je hebt zelf het hele verhaal verzonnen inclusief mij. Alles dat ik weet heb jij eerst bedacht.
R: Jij hebt nog nooit gehoord dat een verhaal zichzelf schrijft, oftewel dat de personages hun eigen gebeurtenissen bepalen. Zo werkt dat bij mij. Je hebt me erg geholpen met de voorvallen en de dialogen. Jij bent een meester in het lezen van mensen. Je was soms beter op de hoogte van de karakters dan ik.

Kl: Dat kunnen echte mensen nog niet eens in het dagelijks leven. 90% van de gebeurtenissen in een mens zijn leven overkomt hem. Laat staan bij personages in een boek. Daar beleven ze alleen dingen die de schrijver voor ze bedenkt.
R: ik ben een progressief mens. Ik gun mijn personages veel vrijheid.

Kl: Maak dat de kat wijs.
R: Naomi wilde graag bevrijd worden. Dat heb ik laten gebeuren.

Kl: Naomi had helemaal geen vrije wil. Die is haar ontnomen of die heeft ze nooit ontwikkeld. En jij hebt haar in die situatie laten opgroeien.
R: Anders had ik haar niet kunnen laten bevrijden. En die wil heeft ze razendsnel ontwikkeld. Die moet er al in gezeten hebben.

Kl: Goed, een ander onderwerp. Het valt me op dat je vooral vrouwelijke hoofdpersonen hebt. En in de relatie met hun partner zijn ze vaak ook nog de bovenliggende partij. Is daar een speciale reden voor?
R: Ik wil laten zien dat vrouwen veel invloed kunnen hebben, terwijl ze geen haaibaaien hoeven te zijn. Gewoon door lief en aardig te zijn en hun talenten te gebruiken. Er spelen sowieso meer vrouwen mee. Dat heeft er waarschijnlijk mee te maken dat vrouwen meer open staan voor liefde. Sommige mannen hebben vooral een jachtinstinct. Dat verdraagt zich niet erg met liefde. De mannelijke hoofdpersonen Luke en Johann hebben daar geen last van.

Kl: Zit daar een autobiografisch element in?
R: Vast wel. Ik ben wel gewend aan sterke vrouwen om me heen, en zelf ben ik niet echt een macho-man, maar verder houdt de gelijkenis wel op.

Kl: Mag ik daaruit opmaken dat je een pleitbezorger bent voor vrouwenemancipatie?
R: In veel opzichten wel, zolang vrouwen zich maar niet gaan gedragen als ambitieuze mannen en met hun ellebogen gaan werken.

Kl: Wat me dan verbaast is de volgorde waarin je het schrijverschap van dit boek laat evolueren. Eerst verschuil je je achter het pseudoniem van mijn naam. In het tweede deel komt je eigen naam erbij. Het derde komt op naam van jezelf met mijn naam erbij en het vierde staat volledig op je eigen naam. Dat lijkt meer op mannenemancipatie.
R: Ja, dat klopt wel zo’n beetje, meer specifiek van bejaarde mannen. Die zijn volgens mij complementair. Maar ik wil je eraan herinneren dat jij weigerde nog verder mee te helpen met het laatste deel.

KL: Dat is waar. Ik vond dat je het onderhand zelf maar moest klaren.
R: Je wordt bedankt. Leuke woordspeling trouwens.

Kl: Bedankt. Naomi wordt eigenlijk de ster van het laatste deel. Deed je dat expres?
R: Naomi en Mary zijn qua temperament deels tegengestelde typen. Mary is iets wispelturiger, Naomi iets bedachtzamer. Maar eigenlijk hebben ze meer gemeen: beide zijn creatief en ze hebben beiden een honger naar liefde. Dat is een heel natuurlijke behoefte, maar zij hebben het in extreme mate. Ongetwijfeld gegroeid vanuit een liefdeloze jeugd. Maar hele positieve ervaringen met liefde en seks hebben het een boost gegeven. Ze worden heel makkelijk verliefd, op mannen maar ook op andere vrouwen. Maar dat is ook omgekeerd: mensen worden heel makkelijk verliefd op hen. Vermoedelijk omdat ze heel open staan voor liefde. Ze hebben beide ook geleerd er gebruik van te maken. In dat opzicht zijn het echte flirts. Maar ze zijn wel erg integer. Ze maken nooit misbruik van andermans gevoelens.

Kl: Denk je echt dat zoveel vrouwen biseksueel zijn?
R: De seksualiteit is in mijn boek volgend. Primair staat de liefde, en die is redelijk universeel. Als de personages om elkaar gaan geven en ze zijn niet bang om zichzelf en elkaar plezier toe te staan, heb je het al over biseksualiteit. Dat lijkt me heel erg natuurlijk. Al ligt het bij mannen mogelijk iets ingewikkelder, omdat dat machismo soms in de weg zit.

Kl: Maar volgens jouw interpretatie zou meer dan de helft van de vrouwen biseksueel zijn.
R: In potentie wel, misschien nog wel veel meer. In onze cultuur zijn we geneigd het verschil tussen vriendschap en liefde te zien in het al of niet seks hebben met elkaar. Maar dat criterium is behoorlijk hypocriet. Eigenlijk geldt die alleen nog formeel. Informeel ligt de zaak heel anders. Mensen zien er vaak geen been in om vrolijk met een ander seks te hebben dan hun vaste partner. Zogenaamd doen ze dat voor de lust, maar heel vaak komt er toch ook liefde bij kijken. Veel van mijn personages laten die hypocrisie vallen. Ze vrijen met elkaar omdat ze om elkaar geven en plezier willen krijgen en geven. Het is een natuurlijk verlengde van hun gevoelens. Het verschil tussen liefde en vriendschap zit deels in de diepte van de gevoelens en deels in bewuste keuzes die je maakt in het vorm geven van een relatie. Mensen kunnen prima van meer mensen houden. Het verschil tussen romantische liefde en andere liefde is vooral een keuze, geen gevoelsmatig onderscheid. Mensen kiezen voor een vaste partner. Dat is best begrijpelijk. De menselijke geest heeft daar waarschijnlijk wel behoefte aan. Maar het is onzin om dan te verwachten dat je van niemand anders meer mag houden. Dat leidt vooral tot geforceerde relaties, waarbij partners elkaar in de weg gaan zitten. Dan zit je vooral in de sfeer van bezitsdrang en jaloezie. Het is voor de meeste mensen veel bevredigender om hun gevoelens te erkennen. Je levenspartner is dan niets anders dan degene die je als belangrijkste hebt gekozen, niets meer maar ook niets minder. Maar het is niet altijd even slim om iemand als partner te kiezen waar je niet zulke diepe gevoelens voor hebt. Dat gaat wringen.

Kl: Maar dat is een totaal andere moraal. Ga je die preken?
R: Preken ligt me niet zo. Dat laat ik liever aan Mary over. Maar ze heeft wel een punt. Als de liefde een belangrijker rol moet gaan spelen tussen mensen, kan je die niet beperken tot twee mensen. Je hoeft niet per se met iedereen seks te hebben. Je kan je gevoelens ook op andere manieren uiten.

KL: Waarom neem je eigenlijk zoveel expliciete seks-scenes op in je boek? Veel lezers knappen daar op af.
R: Seks is een van de beste manieren om gevoelens van liefde te uiten. Dan zou het wat schijnheilig zijn om die eruit te laten als je een boek schrijft met de liefde als belangrijkste thema. Ik probeer ook het punt te maken dat seks op deze manier gewoon plezier is dat liefhebbende mensen elkaar gunnen. Ik geniet er overigens zelf ook van om die te bedenken. Een extra punt is dat sommige mannen seks vooral zien als een verovering, als een score op hun jachtinstinct. Hen gaat het er niet om elkaar genot te geven, maar alleen zichzelf te bevredigen. Dat houdt verband met de standjes die ze kiezen. Dan betreft het vooral het traditionele neuken en op-zijn-hondjes. Dat zijn standjes waarin vooral de man actief is en aan zijn trekken komt. Sommige mannen weten niet eens dat dames ook erg kunnen genieten van seks, of ze willen het niet weten of mogen het niet weten vanuit hun geloof. In de seks-scenes die ik beschrijf komen vooral ook de dames aan hun trekken, met de bijbehorende standjes.

Kl: En dan heb je er ook geen probleem mee dat broer en zus met elkaar vrijen?
R: Niet echt, zoals bij Joris en Merel die als kind al veel om elkaar gaven. Ze moeten alleen geen kinderen krijgen samen. Dat geeft genetische problemen. En het is ook niet zo handig als ze elkaar als partner kiezen. Vaak willen partners juist kinderen van elkaar, en als ze elkaar als partner kiezen beperken ze hun gevoelswereld wel erg sterk.

Kl: En dat je Naomi praktische seksuele voorlichting laat geven aan een minderjarige puber?
R: Iemand moet het doen. In die twee sessies leert Maarten meer over de gevoelsmatige en lichamelijk aspecten van seks dan de meeste mensen in hun hele leven krijgen. Hij leert seks te associëren met liefde en genot, in tegenstelling tot met lust en voortplanting. Dat is pure winst. Ze heeft geen seks met hem. Ze wilde zijn gevoelens voor haar niet aanwakkeren, maar die waren al sterk. Op deze manier kon ze die gevoelens in goede banen leiden.

Kl: Ik ben bang dat je niet veel volgers zal krijgen voor je alternatieve moraal.
R: Wie weet. Maar je vond het zelf maar al te fijn toen je eerst met Liesje, later met Luke en Mary en ook nog met Naomi en Marjolein kon vrijen. Misschien word je zelf wel een volger.

Kl: Touché. Ik kan me alleen maar verdedigen door te zeggen dat jij me dat liet doen. Maar ik kan niet ontkennen dat ik het heel fijn vond. Een vrouw alleen wil ook wel eens aan haar trekken komen.
R: Goed. Ik heb je een wat teruggetrokken temperament gegeven. Maar
Die heb je zelf verder ontwikkeld. En er is toch ook niets mis mee, zolang je er niemand anders pijn mee doet. Liesje vond het prima, Luke en Mary hebben allebei van je genoten en Naomi vond het ook fijn. Dat is het mooie van niet exclusieve liefde. Mensen kunnen liefde makkelijker delen, zonder zich in rare, hypocriete bochten te hoeven wringen en anderen veel pijn te doen.

Kl: Even terug. Hoe werkt die behoefte aan liefde precies?
R: Een beetje een dooddoener: Als een mens positieve gevoelens uit en hij krijgt positieve gevoelens terug, geeft dat een geweldig gevoel van bevestiging. Daar groeien mensen van. Ze krijgen meer vertrouwen in zichzelf en anderen, durven meer uitdagingen aan en leren nieuwe dingen. Maar dat had je zelf al begrepen. Je doelt waarschijnlijk specifiek op Mary en Naomi en sommige anderen. Een voorbeeld. Er zijn mensen die er pas na jaren achter komen dat ze van iemand houden, of nog erger gehouden hebben als die ander overleden is. Bij Mary en Naomi werkt het omgekeerd. Mensen gaan pas voor hen leven als ze gevoelens voor ze hebben. Sommige mensen hebben een voortdurende behoefte om zichzelf te bewijzen dat ze bestaan en in verbinding staan met hun medemens. Daarom kletsen ze steeds tegen anderen, vaak over helemaal niets, alleen om het idee te hebben van contact. De inhoud van het gesprek slaat nergens op, maar als een gesprekspartner dan iets ontkent, of negatief reageert, wordt het een drama. De verbinding wordt ontkend, en dan krijgt de prater het gevoel dat hij zelf ontkend wordt. Dat soort neiging hebben Mary en Naomi nooit. Zij zoeken een diepere bevestiging, een verbinding van wederzijdse gevoelens. Die verbinding is een stuk stabieler. Dat valt niet mee, maar ze zijn steengoed om die gevoelens bij anderen op te wekken. Die boswachter Joris, die gelijk voor Naomi valt, en de architect Gijsbert. Ze kreeg zelfs een vertrouwensband met zijn vrouw Margot. En Mary die een hechte band met Aarnoud opbouwt. Door die diepe bevestiging konden Mary en Naomi zich zo geweldig ontwikkelen. Maar voor Mary begon dat pas toen ze Luke's onvoorwaardelijke liefde had teruggevonden, bij Naomi toen Mary en Luke haar hadden gewekt met hun liefde en later met Joris, Annie en Johann.

Kl: Een van de mooiste scenes vond ik dat Luke zijn vriendin Marjolein in iemand anders armen duwt. Is dat wel reëel? Kunnen mensen/mannen zo onbaatzuchtig zijn?
R: Luke is wel een bijzonder mens. Dat kan alleen als mensen niet in de knel zitten. Je ziet bij die Wild Horses dat het hem ook wel pijn doet, maar zijn blijdschap voor Marjolein is sterker dan zijn eigen pijn. Luke kon dit alleen omdat hij volkomen overtuigd is van Mary’s liefde en die van Naomi, Annie, Merel en Daphne. En hij durft te hopen dat Marjolein's liefde voor hem stand houdt als ze een eigen partner heeft.

Kl: Je hebt wel eens gezegd dat je vindt dat vrouwen niet kunnen schrijven. Hoe kun je dat rijmen met je voorliefde voor sterke vrouwen?
R: Dat was grotendeels grappig bedoeld, maar er zit wel een kern in. Er zijn een heleboel schrijfsters die ik tot mijn favorieten reken, zoals Isabel Allende en anderen. Maar er zijn een heleboel schrijfsters die zich uitputten de gevoelens van hun hoofdpersoon tot in de diepste diepten uit te melken, zoals die populaire thrillerschrijfsters Saskia Noort en Susan Vermeer. Dan wordt het mij vaak te sentimenteel. Dat heb ik ook vaak met die Lucinda Riley. Sommige delen zijn best de moeite waard, maar dan verliest ze zichzelf ineens in oeverloze gevoelsduidingen. Dan wordt het net een soort doktersromannetje.

Kl: Zo'n beetje alle vrouwen vinden het dan juist leuk worden.
R: Dat zijn dan vooral de niet geëmancipeerde vrouwen, die hun smaak nog niet hebben kunnen ontwikkelen. Die smullen van angstgevoelens en smachten naar geluk in plaats van ervoor te gaan.

Kl: Je bent wel hard hoor. Vind je die hoofdstukken waarin Naomi haar gevoelens uit haar gevangentijd blootlegt ook sentimenteel dan?
R: Die heb ik niet gelezen.

Kl: Hè, hoe kan dat nou? Je hebt het boek zelf verzonnen.
R: Maar niet tot in alle details. Er is een groot verschil tussen echte, feitelijke gevoelens en uitvergrote gevoelens. Ik heb alleen wat hoofdlijnen verzonnen. Maar jij hebt ze blijkbaar wel gelezen. Hoe waren ze?

Kl: Ik kan je bezweren dat ze niet uitvergroot en opgeklopt zijn. Ze is eerder nogal nuchter en feitelijk in haar beschrijving. Je proeft het er vooral doorheen hoe ze heeft geleden. Het verlies van Joris woog voor haar veel zwaarder dan al die verkrachtingen bij elkaar.
R: Godzijdank. Anders was Naomi een beetje van haar voetstuk gevallen. Dat laatste had ik er zelf ingebracht. Als je je kan inleven in een persoon is dat te begrijpen. Het was het enige wat ze nog voor zichzelf had. Haar eigen lichaam was ze al lang kwijt en haar geest stelde ook niet veel meer voor. Die kan nauwelijks standhouden met alleen negatieve feedback.

Kl: Dat laatste is waar. Maar je oordeelt wel erg hard over smaak, iets waar je niet over kan twisten.
R: Daar geloof ik niet in, dat je over smaak niet kunt twisten. Ik denk dat smaak zich wel degelijk ontwikkelt, en dat je in zekere mate wel kunt vaststellen of een smaak zich ontwikkeld heeft in een goede richting. Dat hoeft niet bij iedereen hetzelfde uit te komen, maar de mate van finesse is een goede indicator.

Kl: Je stelt je weer eens lijnrecht op tegenover de gangbare mening. Net zoals toen je Mary gehakt liet maken van Poppers ideeën, wat tegenwoordig toch de aanvaarde wetenschapsfilosofie is.
R: Het resultaat van de ideeën van de meerderheid is vaak knap middelmatig en soms nog veel erger.

Kl: Dat is een behoorlijk elitaire opvatting. Geloof je niet in democratie?
R: Daar heb je gelijk in. Ik geloof niet in het ideaal van democratie, maar een beter politiek systeem is er niet. Hier is het in principe nog mogelijk om een open, inhoudelijke discussie te houden, al gebeurt dat meestal niet. We zullen het ermee moeten doen. Binnen dat systeem zou een ontwikkeling moeten plaatsvinden in een positieve richting, met meer nuanceringen. Maar zoals het er nu naar uitziet vindt die vooral plaats in omgekeerde richting.

Kl: Daar moet ik je wel gelijk in geven. Politieke discussies gaan tegenwoordig nergens meer over.
R: Dat komt omdat het niet meer over visies en ideeën gaat, maar over handigheidjes. Visies zijn verdacht, vindt Popper, omdat ze niet verifieerbaar zijn. Als je alleen maar over verifieerbare zaken kunt discussiëren blijft er geen inhoud over. Want zoals steeds meer blijkt worden feiten systematisch onderuit gehaald en verkracht. Dat kan niet anders als vijfennegentig procent van de informatievoorziening corrupt en partijdig is.

Kl: Dat laat je Mary ergens zeggen, tegen die Aarnoud geloof ik. Denk je echt dat het zo erg is?
R: Ja, ruim zeventig procent van alle 'content' die wordt geproduceerd bestaat uit reclame en propaganda. Die is in principe partijdig, en heeft zelfs niet de intentie onpartijdig of objectief te zijn. En daar bovenop doen nog heel veel instanties de grootste moeite om desinformatie te verspreiden. Daar kan een min of meer objectieve journalistiek niet tegenop. De 'vrije' informatie-uitwisseling via Internet heeft er alleen maar toe geleid dat mensen nog veel makkelijker manipuleerbaar zijn.

Kl: Je hebt niet echt een positieve boodschap.
R: Op korte termijn denk ik niet. Als mensen in de knel komen door oorlog, ongelijkheid, pandemieën en dergelijke worden ze bang. Dan gaan ze op zoek naar een verlosser. In de vorm van een religie of een sterke man, of beide. De zwaarste despoten waren vaak brave gelovigen. Maar als mensen goed te eten hebben, zich op hun gemak voelen en zich geliefd weten gaan ze in zichzelf geloven en zich sterk ontwikkelen. Die lijn hebben we nodig willen we een ontwikkeling ten goede bereiken. De individualisering in het Westen, zonder verbondenheid, zorgde voor democratie, maar wordt ook de basis van zijn ondergang. We hebben wel een technologische vernieuwing gehad, maar geen sociale vernieuwing. Dat mag je rustig het verraad van het liberalisme noemen, dat zich focuste op een foutief vrijheidsbegrip. Die definieerden vrijheid als de afwezigheid van belemmeringen, in plaats van de ontwikkeling van kwaliteiten. Daardoor hebben die zich ontmaskerd als een streng conservatieve partij, die alleen de belangen van de haves behartigen, en neerkijken op de have-nots, die hun ellende natuurlijk aan zichzelf te wijten hebben omdat ze hun kansen niet hebben gegrepen. Daarom heb ik mijn hoop gevestigd op de liefdesbeweging. Die geeft een soort verbondenheid die niet ten koste gaat van vrijheid, maar die vrijheid vergroot door een sterke persoonlijke ontwikkeling te stimuleren. Dat is mijn positieve boodschap.

KL: Dat vind ik dan een mooi einde van een vreemd, maar openhartig interview. Dank je wel voor dit gesprek, Rob.
R: Geen dank, ik moet vooral jou danken, voor al je hulp.